Khi minh taâm kieán taùnh roài
Thöù gì cuõng thoâng suoát töôøng taän khoâng caàn phaûi hoïc
HIẾU LÀ GỐC CỦA VĂN HÓA XƯA
LÀ GỐC TRUYỀN THỐNG GIẢNG DẠY
Giảng giải: Hòa Thượng Tịnh Không
Nếu như đem đồng tiền xếp ở vị trí đầu tiên, điều này không thể được. Thời nay là xã hội dân chủ, các vị quan trong xã hội dân chủ là tuyển cử. Tôi nghe nói, mà rất nhiều người nói với tôi. Tuyển cử chỉ cần quý vị có tiền, là có thể mua phiếu tuyển.
Như vậy chức vụ cũng biến thành thương rồi. Quý vị xem, họ có tiền để mua phiếu tuyển, sau khi được tuyển, họ nhất định sẽ trục lợi một số lớn về lại.
Họ nhất định sẽ kiếm, một lần lợi gấp vạn lần. Hình như thế giới này hoàn toàn bị đồng tiền thống trị rồi. Thời Cổ Đại không phải như vậy. Cổ Đại là luân lý đạo đức, học thuật trong xã hội được người tôn trọng nhất.
Xã hội ngày này có vấn đề, nhưng vấn đề ở đâu?
Ở nơi điên đảo của Sĩ nông công thương, biến thành thương công nông sĩ, vấn đề là ở đây.
Địa Cầu cũng có vấn đề, rất nhiều thiên tai phát sanh, nguyên nhân là gì?
Nguyên nhân vẫn là giá trị quan điên đảo. Nguyên nhân thật sự là do con người làm ra, trong Kinh Điển Đức Phật cũng nói như vây. Nho Giáo và Đạo Giáo cũng nói như vậy. Hiện nay đỉnh cao của lượng tử học cũng đã nói như vậy. Chúng ta không có lý do chẳng tin.
Cho nên xã hội loạn động và thiên tai tấp nập, có biện pháp để cứu vãn chăng?
Đáp án là khẳng định. Đây chính là nhất duyên hữu lực.
Trong xã hội hiện nay, nhất duyên là ai?
Nhất duyên là người học tập nền văn hoá truyền thống. Là người học Phật học Đạo, họ phải cần thực học mới được.
Thực sự học Nho Giáo phải lập chí làm Khổng Tử, làm Mạnh Tử, quý vị mới thực sự có thể học được. Người học Đạo Giáo phải lập chí học Lão Trang. Người học Phật Giáo phải lập chí làm Phật.
Tối hôm qua tôi trở về, có người bạn đồng tu đến thăm tôi, nói cho tôi biết một thông tin. Có một vài đệ tử Phật, muốn ở Quảng Châu xây Chùa Lục Tổ Thiền Tông Lục Tổ Huệ Năng Đại Sư làm một ngôi Chùa, đây là việc tốt. Hy vọng tương lai tôi ở nơi đó giảng bộ Pháp Bảo Đàn Kinh.
Tôi nhận lời Ông ta, được. Nhất duyên hữu lực.
Học Phật, quý vị nhìn Lục Tổ quá tốt. Ta phải biết khi Lục Tổ gặp Ngũ Tổ là hai mươi bốn tuổi, đến Hoàng Mai đi tham vấn Ngũ Tổ.
Ngũ Tổ hỏi Ngài: Ông đến đây làm gì?
Ngài trả lời: Con đến làm Phật. Lục Tổ với người khác không giống nhau.
Người khác đến gặp Ngũ Tổ, Ngũ Tổ hỏi ngươi đến làm gì?
Họ trả lời con đến cầu bình an, cầu thăng quan phát tài. Đều là cầu cái này. Quý vị xem, Lục Tổ vừa mở miệng là nói mình đến làm Phật. Đại khái trong đời của Ngũ Tổ, chưa từng gặp một người như vậy. Ngài đến làm Phật và Ngài thực sự đã làm Phật rồi. Ngũ Tổ không có phụ lòng Ngài, thực sự đã giúp Ngài thành Phật.
Đây là gì?
đây gọi là học Phật. Học Phật chính là phải học làm Phật, học làm Bồ Tát. Thật sự học làm Phật đó là được giáo hoá chúng sanh. Phật Thích Ca Mâu Ni thành Phật rồi, một đời giáo hoá.
Tôi nói với quý vị, Nho Giáo, Phật Giáo, Đạo Giáo ba nhà đều là làm thầy. Địa vị của họ trên xã hội đều làm thầy, đều là dạy học. Trong ba nhà, thành tích hiệu quả của Phật là lớn nhất.
Nguyên nhân gì?
Được hoàng thượng ủng hộ. Lão bá tánh và nhân dân khi thấy hoàng đế ủng hộ, vậy ai không muốn học. Trước đây Phật Giáo là do hoàng thượng quản.
Thứ hai thì Nho Giáo cũng không tệ. Nho Giáo là do tể tướng quản, là quốc gia ủng hộ. Còn Đạo thì duyên kém hơn một tí, nhưng cũng không ít.
Vì sao?
Vì thành tựu của Đạo là Thần Tiên. Người muốn học Thần Tiên không ít. Người học Thần Tiên thì đi đến Đạo Giáo. Ba đạo này đều dạy học. Đạo Phật có Đại Tạng Kinh. Đạo Gia có Đạo Tạng. Nho Gia thì cận đại một vài học giả biên tập Nho Tạng.
Quý vị đi xem điển tịch của ba đạo thì sẽ biết. Dùng cách nói của thời nay, thì nó là học phái, nó là giáo dục. Nên ba đạo này ta không thể coi nó là Tôn Giáo.
Như vậy là nhìn sai. Trung Quốc không có Tôn Giáo. Nếu nói Trung Quốc có Tôn Giáo, đó là Trung Quốc bái Tổ Tông. Bái Tổ Tông là kỷ niệm Tổ Tông, không quên ân đức của Tổ Tông. Ý nghĩa quan trọng nhất, như Khổng Tử nói. Nếp sống này trong xã hội thực hành rất phổ biến, có thể nhận được cái đức cái hậu cho dân.
Quý vị xem một ngàn trăm năm sau đối với lão Tổ Tông vẫn nhớ mãi không quên, đối với cha mẹ hiện tiền làm gì có lý là bất hiếu. Kỷ niệm Tổ Tiên là khởi phát hiếu tâm cho con người, khởi động hiếu hạnh nơi con người, ý nghĩa này rất thâm sâu.
Hiếu là gốc của văn hoá xưa, là gốc truyền thống giảng dạy. Không có gốc thì làm sao có thành tựu. Nên ý nghĩa này vô cùng sâu rộng. Nhất duyên hữu lực chính là nói điều này. Nó năng trì đa nhất, đa nhất vô lực, đó chính là y bỉ nhất duyên. Cho nên ở xã hội xưa, bất luận là môn nào, chẳng thể không nương vào hiếu kính. Phật Pháp cũng như vậy. Pháp môn của Phật Pháp là tám vạn bốn ngàn, đó là đa nhất.
Còn nhất pháp là gì?
Là hiếu dưỡng phụ mẩu, phụng sự Sư Trưởng. Đệ nhất phước của Tịnh Nghiệp Tam Phước, đây là nhất pháp. Nên truyền thống văn hoá xưa là lấy hiếu thân tôn sư làm căn bản. Phật Pháp cũng lấy hiếu thân tôn sư làm căn bản. Nho với Phật là đồng một cái gốc. Căn bản đã tương đồng, làm gì có đạo lý không dung hoà, tự nhiên dung hoà.
Những năm gần đây chúng tôi tiếp xúc rất nhiều Tôn Giáo trên thế giới, đem Kinh Điển của họ triển khai để xem, cũng lấy hiếu thân tôn sư làm căn bản. Nói cách khác, Tôn Giáo của toàn thế giới ắt có đạo lý dung hoà, đây là lý, lý là ở đây.
Tôn Giáo từ đây mà sanh, quý vị quan sát kỹ, trên thế gian này có pháp nào không phải từ đây mà sanh. Ngày nay mọi người đều hy vọng, xã hội êm ấm, tộc quần êm ấm, quốc gia êm ấm, thế giới êm ấm, Phật Giáo nói vũ trụ êm ấm.
Có thể làm được không?
Có thể làm được. Đồng một tự tánh, hiếu thân tôn sư là tánh đức. Trong tự tánh vốn có. Đây là nhất pháp, đây là nhất pháp hữu lực, không phải là vô lực. Tất cả pháp đều có thể nương vào nhất pháp này. Đó chính là có phước rồi. Nếu làm ngược nhất pháp này, thì thiên tai liền đến, chính là như vậy.
Đạo Phật thường nói: Khổ hải vô biên, hồi đầu thị ngạn. Nếu ta quay lưng với tánh đức, bất trung bất hiếu, bất nhân bất nghĩa. Đó chính khổ hải vô biên. Ta thấy xã hội ngày nay động loạn, địa cầu biến dị, cái gì cũng không bình thường. Quý vị hồi đầu sẽ tìm thấy hữu lực này. Hữu lực này chính là ngũ luân, ngũ thường, tứ duy, bát đức.
Phật Pháp nói là Tam Quy, Ngũ Giới, Thập Thiện Nghiệp Đạo. Chúng ta thực sự có thể học tập và lập tức có thể đạt được hiệu quả, tự mình thân tâm an lạc, phiền não ít, trí tuệ trưởng, gia đình hoà mục, sự nghiệp thuận lợi, xã hội an định, thế giới hoà bình.
Lập tức nhìn thấy hiệu quả này. Nhất định phải nhớ, pháp không có pháp nhất định, tuỳ theo ý niệm mà chuyển. Ý niệm của con người thời này chuyển đổi sai hết rồi.
Thật may mắn, chúng ta ở trong thời đại này, được thân người, nghe được chánh pháp, học tập văn hoá truyền thống, thân cận Chư Phật Bồ Tát. Đây là phước báo rất lớn, đây là nhân duyên vô cùng thù thắng. Chúng ta đã quay đầu, đã tìm được phương hướng, tìm được mục tiêu. Trở về với hữu lực, đây là nhất duyên hữu lực. Ta siêng năng học tập, mổi người đều hữu lực, thật sự phát tâm.
Mọi người cùng nhau tu Lục Hoà Kính, mổi người đều hữu lực. Hy vọng với sức mạnh này, quý vị phát huy ở gia đình mình, tự mình tu Lục Hoà, trở về nhà cùng cả nhà tu Lục Hoà, rồi từ từ khiến thân bằng hảo hữu tu Lục Hoà, những người lân cận tu Lục Hoà.
Thật tu, bắt đầu tu từ đâu?
Từ Đệ Tử Quy bắt đầu, từ Lễ Kính Chư Phật bắt đầu, điều đầu tiên là học lễ phép. Trước đây ta sơ suất, gặp người không chào hỏi. Bây giờ đã hiểu rỏ, chúng ta cần hoà mục.
Không cần cầu người khác hoà với mình, nhưng mình phải hoà với người khác. Mình phải hòa với người, nhìn thấy người khác phải thân thiết chào hỏi. Cái này cần phải có trí tuệ, phải biết chừng mực và nắm bắt cho chuẩn. Đặc biệt là sống ở đô thị.
Bây giờ toàn ở nhà chung cư, mọi người cùng ở dưới một ngôi nhà lớn, khi gặp mặt gật gật đầu mỉm cười hỏi thăm. Chừng mực này, thái độ này làm ba tháng, sau ba tháng có thể cúi người một chút trước họ. Từ từ họ sẽ quen. Nếu mới bắt đầu mà gập mình 90 độ hành lễ, sẽ làm họ giật mình. Người này như vậy là sao, sẽ giật mình.
Cho nên cứ từ từ. Chúng tôi tin rằng, chỉ từ nữa năm đến một năm, nơi chung cư đó sẽ hoà mục, một người dìu dắt quần thể này, quý vị phải thật sự làm mới được. Thành tâm thành ý, thật thành tâm. Chủ động vì đại chúng phục vụ, kết duyên với đại chúng.
Như trước đây tôi học giảng ở Đài Trung, thầy Lý nói với tôi, người giảng Kinh hoằng pháp, thì pháp duyên vô cùng quan trọng. Có người không có pháp duyên, giảng thì không tệ, rất tốt, nhưng người nghe rất ít, không được mấy người nghe.
Có vài người giảng không ra làm sao, nhưng pháp duyên tốt, thính chúng đặc biệt đông, đây là đạo lý gì?
Thầy Lý nói với tôi là do pháp duyên không giống nhau, quý vị cần phải kết duyên với người khác.
Kết duyên cách nào?
Khi thầy giảng Kinh đây, giảng Kinh hôm đó, những người học giảng Kinh, ra trước cổng làm tiếp tân. Đặc biệt là nhìn thấy người lạ, những người này, hoặc là mới đến, hoặc là từ vùng khác đến. Chúng ta phải thân thiết tiếp đãi họ, dẫn họ tìm chổ ngồi, lo cho họ, đây chính là kết pháp duyên.
Thầy Lý còn nói với tôi, mua một ít kẹo đem theo bên mình, một người đến nghe Kinh đưa một cái kẹo để kết duyên. Như vậy khiến người khác có thiện cảm. Khi người khác đến Đạo Tràng này, cảm thấy người ở đây rất thân thiết, khách đến có cảm giác như được về nhà mình.
Đây đều là đang tu Lục Hoà Kính. Bình thường ở nhà hoặc ở nhà láng giềng cũng vậy, đặc biệt là ở nơi chung cư, nhà nhà đều biết lo cho nhau. Trong Phật Pháp nói là phải biết thăm hỏi. Còn điểm tâm nhẹ, một tuần có thể đưa một hai lần, tốn không nhiều, vô cùng có hạn, nhưng vui vẻ.
Ở đây chúng tôi có đĩa, có những cuốn sách nhỏ để kết duyên. Có thể đem tặng cho nơi chúng ta ở. Họ thích thì giới thiệu cho họ, vấn đề là quý vị phải thật có tâm giúp đở người khác phá mê khai ngộ, ly khổ đắc lạc.
Tâm này là bồ đề tâm, là tâm độ chúng sanh. Có tâm đương nhiên cần phải có hành động, sức một người không đủ thì nhờ đoàn thể, nương nhờ đoàn thể, vì đoàn thể có lực.
****